WijzOud in Twente

Vitaliteitscarrousel

Ontdek je eigen route om gezond en gelukkig ouder te worden.

We hebben invloed op ouder worden en kiezen daarvoor onze eigen route. WijzOud ondersteunt burgers, wijken en dorpen, gemeenten en organisaties bij deze route. De vitaliteitscarousel zorgt ervoor dat je mee kunt blijven doen ook als je ouder wordt. Onze programma’s zijn met en door senioren ontwikkeld en uitgevoerd. Positieve gezondheid (sterke visie) en Grip&Glans (evidence based interventies) spelen een belangrijke rol binnen de programma’s

Programma’s

programma vitaliteitscheck: inzicht in eigen vitaliteit en veerkracht ; zelf stappen zetten
programma Zet de Stap; valrisicocheck en kennis thema’s mbt vallen zoals medicatie, bewegen, visus, schoeisel, hulpmiddelen
programma voeding (Weten=eten); ouder worden vraagt aanpassingen in je voeding.
programma erbij (h)oren; voorkomen dat het sociale leven onder slechthorendheid gaat leiden.
programma Grip&Glans: huisbezoek of groepsworkshops
Inspiratiecafé vitaal ouder worden

Aanpak

De vitaliteitscarrousel is een bewustwordingscampagne die al in de gemeente Tubbergen en Dinkelland in een vijftal dorpen loopt. De vitaliteitscarrousel helpt om op eigen wijze fysiek, sociaal vitaal en veerkrachtig te blijven om zo gelukkig en gezond ouder te worden. De vitaliteitscarrousel gaat over eigen regie en zelfmanagement en zijn met en door senioren gemaakt. Zelfmanagement gaat over wat je gelukkig maakt en waar je je goed door voelt en weten hoe je moet denken en handelen op een manier dat je deze positieve resultaten kunt bereiken of behouden. Goede preventieve ouderenzorg is van belang om lichamelijke ongemakken, een verhoogd zorggebruik en sociaal isolement te voorkomen en zo lang mogelijk gelukkig thuis te kunnen wonen.

Wat maakt het vitaliteitscarrousel uniek

Doordat senioren zelf aan de slag gaan de gecombineerde aanpak van verschillende thema’s op het gebied van fysieke, sociale en mentale vitaliteit en de vernieuwde samenwerking met professionals zorgt de vitaliteitscarrousel voor het duurzaam verbeteren van leefomgeving en leefstijl.

De vitaliteitscarrousel is een preventieproject en kenmerkt zich/is uniek:

Senioren zijn zelf in regie (eigenaarschap)
versterken van zelfmanagementvaardigheden
integrale benadering; medisch, sociaal, psychisch domein
maatwerk voor de verschillende groepen en individuen: vitale oudere en ouderen met een verhoogd risico op kwetsbaarheid. Ieder kiest zijn eigen route
Bewustwording bij ouderen en professionals. Veel ouderen voelen zich niet aangesproken door preventieve programma’s en professionals ervaren handelingsverlegenheid.
Wij werken samen met partners uit de buurt zoals welzijn, gemeente, fysio, POH, thuiszorg lokale ondernemers.

De gemeenten Dinkelland en Tubbergen, de Provincie, Fonds Nuts Ohra en RCOAK hebben verschillende pilots mogelijk gemaakt. De dorpen zijn enthousiast en gaan een doorstart maken.

Samen aan de slag

Door gebruik te maken van bestaande netwerken en aanwezige talenten weten we senioren te enthousiasmeren om samen met ons aan de slag te gaan. De vitaliteitscarrousel bevat verschillende programma’s en afhankelijk van wat senioren uit een dorp of wijk belangrijk vinden starten we de coaching. De coaching houdt in dat we samen de voorbereidingen doen m.b.v. het draaiboek dat is of wordt ontwikkeld samen met senioren en wordt aangepast aan de lokale situatie. Hierdoor bereiken we eigenaarschap. We coachen daar waar nodig.

Senioren en Gemeente aan zet met eigen pakket

Wij bieden het dorp/wijk de mogelijkheid om met een kartrekkersgroep van senioren zelf een eigen vitaliteitscarrousel op te stellen, waarin een keuze is gemaakt uit de verschillende programma’s.

Het pakket van WijzOud bevat:

Startprogramma Vitaliteitscarrousel: kartrekkersgroep vitaliteit begeleiden in dorp en wijk en een eigen vitaliteitscarrousel opstellen en planning in afstemming met de gemeente en welzijnsorganisaties en mogelijk andere partners.
Vitaliteitscheck met lokale leefstijlcoach en Grip&Glanscoach
Grip&Glans programma: begeleiding door Grip&Glans docenten
Plusprogramma’s (Zet de Stap, Weten=eten, Erbij (h)oren, inspiratiecafé):
- coachingstraject
- een draaiboek aangepast aan de lokale situatie
- PR activiteiten
- evaluatie

GRIP&GLANS

Eigen baas over gelukkig en gezond ouder worden. Voor senioren die willen investeren in persoonlijke groei, sociale netwerken en zinvol leven. Een belangrijk uitgangspunt daarbij is het behouden en versterken van veerkracht en zelfstandigheid. Senioren zijn zelf aan zet en bepalen hoe zijn gezond en gelukkig ouder willen worden. Hoe kan ik eigen baas blijven over ouder worden?

“Je moet er zelf iets van maken en deze cursus heeft mij ondersteund dat te doen. Ik ben er flink van opgeknapt. Je wordt gedwongen na te denken over leuke dingen in je leven, waar je normaal aan voorbijgaat” GRIP&GLANS-deelnemer

Ervaring van een deelnemer

De groepscursus of huisbezoeken

De tweede levenshelft is een levensfase waarin veranderingen en verliezen gaan optreden. Bijvoorbeeld veranderingen in gezondheid, sociale relaties, sociale rollen, plezierige activiteiten, woongenot, onafhankelijkheid, of zingeving. Dat is niet makkelijk! Hierdoor kan de ‘glans’ van het leven verdwijnen en dit uit zich in bijvoorbeeld somberheid, angst, eenzaamheid en/of lichamelijke klachten. Het is moeilijk om uit deze somberheid te komen, er ontstaat een negatieve spiraal van steeds minder welbevinden en eigen regie. De GRIP&GLANS huisbezoeken ondersteunt ouderen thuis om zelf deze neerwaartse spiraal in een opwaartse spiraal (weer) om te buigen. U ontdekt (weer) wat u belangrijk vindt voor het eigen welbevinden en hoe daar zelf (weer) grip op te krijgen.

De GRIP&GLANS groepscursus bestaat uit 7 wekelijkse bijeenkomsten van 1,5 uur

De GRIP&GLANS huisbezoeken bestaat uit zes huisbezoeken van ongeveer 1 tot 1,5 uur.

U hoeft het dus niet alleen te doen! Ook ondersteunen wij mantelzorgers om meer Grip&Glans te ervaren bij de rol als mantelzorger.

Koffietijdprogramma Zet de Stap, Voeding en (H)oren

Samen met senioren en deskundigen zetten we programma’s op rond thema’s die van belang zijn om gezond en gelukkig ouder te worden. Het zijn vooral gezellige programma’s waar de kennis van senioren zelf onmisbaar is. Samen aan de slag met professionals om samen bewust te worden van onze eigen invloed op ouder worden.

Van elk programma’s wordt een draaiboek gemaakt waardoor burgers/vrijwilligers en professionals het programma met coaching zelf kunnen uitvoeren.

Koffietijdprogramma Zet de stap over valpreventie en bewegen

Zet de Stap is een gezellig koffietijdprogramma over valrisico en bewegen. 6 bijeenkomsten waarin thema’s m.b.t. risico’s op vallen op een interactieve gezellige manier worden besproken. Het gaat om bewegen, visus, hulpmiddelen, medicatie, schoeisel, vitamine D (zie veiligheid.nl) . 60% van de vallen kan worden voorkomen! Dit programma is mogelijk gemaakt door Fonds Nuts Ohra, gemeente Tubbergen en Dinkelland

Betrokken professionals: Fysiotherapeut, ergotherapeut, podotherapeut, POH, apotheker, deskundige hulpmiddelen en G&G docenten.

Koffietijdprogramma Weten=eten

Het koffietijdprogramma Weten=eten gaat over de relatie tussen gezonde voeding en ouder worden. 3 bijeenkomsten waarin we ook samen koken en eten. Ondervoeding en overgewicht zorgt voor minder fit of mobiel zijn en zorgt ervoor dat men vatbaarder is voor ziekten. 12% van de ouderen is ondervoed.

Betrokken professionals: voedingsconsulent, thuiszorgmedewerkers, POH, open eettafels, mantelzorgers en G&G docenten.

Koffietijdprogramma Erbij (h)oren

In dit gezellige een koffietijdprogramma van een dagdeel worden alle weetjes over ouderdomsgehoorklachten en oplossingen onder de aandacht gebracht. Slechthorendheid bij ouderen komt veel voor: 60% bij 75-plussers. Dit verslechterende gehoor leidt niet zelden tot vereenzaming, nervositeit en een verminderde behoefte deel te nemen aan sociale activiteiten. Dit proces verloopt zodanig geleidelijk, dat men denkt dat het een gevolg is van de algemene afname van de vermogens.

Betrokken professionals: audicien, social designer en G&G docenten

Almelo vitaal, ontmoet elkaar

Almelo Vitaal, ontmoet elkaar is een community wise project en maakt het mogelijk dat mensen uit eenzelfde buurt of wooncomplex in Almelo elkaar ontmoeten en elkaar spreken over wat zij belangrijk vinden om vervolgens samen activiteiten te doen die bijdragen aan een vitale en sociale leefstijl en leefomgeving. We werken samen met de Universitair Medisch Centrum Groningen, Beter Wonen, het ROC, Fysiotherapiepraktijk van Iersel, Federatie Eerstelijnszorg Almelo en natuurlijk de bewoners van twee buurten in Almelo.

Wat zijn de activiteiten?

Het project Almelo Vitaal ontmoet elkaar start met een verkenning met de sleutelfiguren in de buurt/wooncomplex met overwegend senioren met een lage sociaal economische status,. Vervolgens wordt er een gemeenschap- scan gedaan (bewoners in gesprek met studenten), waarna een terugkoppeling plaatsvindt van de resultaten van de scan aan alle bewoners. We gaan daarna samen met bewoners vanuit hun behoefte, activiteiten uitvoeren die bijdragen aan een vitale en sociale leefstijl en leefomgeving. Ook wordt het Almelo Vitaal programma (combinatie van evidence-based interventies Grip&Glans en DELFGOUD ) aangeboden aan bewoners die een lage fysieke vitaliteit, veerkracht en sociale vitaliteit hebben (zoals uit de scan gebleken) .

Waarom dit project?

Almelo is een Gids gemeente. In het centrum van Almelo wonen relatief veel ouderen met gezondheidsachterstanden. De inwoner met een lage sociaal-economische status (SES) heeft vaak een ongezonde leefstijl, er is sprake van weinig sociale participatie en mantelzorg. Reden om samen met de bewoners te werken aan het wonen en leven in een gezonde wijk en leefomgeving.

Uit de Gezondheidsmonitor 2016 Gezondheid, leefstijl en welzijn van volwassenen en ouderen in Almelo zijn een aantal opmerkelijke uitkomsten te concluderen van bewoners met een lage SES t.o.v een hoge SES:

minder (zeer) goed ervaren gezondheid 55% t.o.v. 83%
meer langdurige ziekten 51% t.o.v. 27%
vaker hulp nodig bij lezen 22% t.o.v. 3 %
minder vaak hoger of gelijk aan 8 voor geluk 51% t.o.v. 66%
het leven als zinvol ervaren 70% t.o.v. 91%
vaker weinig of geen regie over eigen leven 21% t.o.v. 4 %
hoog risico op depressie of angststoornis 14% t.o.v. 0%
meer matig tot (zeer) matig eenzaam 51% t.o.v 36%
meer overgewicht 65% t.o.v. 47%
minder vaak lid van een sportvereniging 16% t.o.v. 45%
Gebruik mantelzorg 6% t.o.v. 15%
Minder vrijwilligerswerk 20% t.o.v. 35%

In deze buurten gaat het om het vergroten van het netwerk, relaties tussen jong en oud, niet en wel sociaal redzaam. Iedereen kan meedoen en gezond blijven. Burgers werken samen aan bewustwording van hun eigen invloed op participatie en een gezonde leefstijl.

NABIJ

“NABIJ” helpt om eigenaarschap van burgers en dorpen te versterken zodat lang, gezond en gelukkig leven thuis in je dorp of buurt mogelijk blijft. Met elkaar een nieuwe structuur en vangnet ontwikkelen dichtbij en vertrouwd. De dorpsondersteuner en maatjes vervullen hierbij een belangrijke rol zij brengen een beweging op gang die de sociale samenhang versterken.

We maken samen een draaiboek, plan van aanpak voor stakeholders en financieringsaanpak. We hebben een ondersteunende website en we coachen betrokkenen.

Vernieuwing sociale basis

Een sterke sociale basis is nodig zodat de eerste en tweede lijn mensen kunnen doorverwijzen en kunnen verbinden aan netwerken, activiteiten en voorzieningen in de basis en zo (duurdere) zorg kunnen
voorkomen. De sociale basis is zo een middel om kwetsbare burgers
te ondersteunen en te versterken. Visueel geven we de sociale basis
in de functionele visie vaak weer als de een na onderste laag in een
piramide. Bewoners hebben een belangrijke rol bij het bepalen van
de problemen en doelen waarin zij in hun buurt en wijk willen werken.
Zij werken dit bijvoorbeeld uit in een buurtplan of wijkplan.

Belangrijke aspecten bij het versterken van de sociale basis

1. De persoonlijke strategieën en betekenisgeving. Wat kunnen mensen zelf doen?

2. Co-learning. Wat kunnen mensen samen doen?

3. Professionele ondersteuning. Wat kunnen professionals doen?

4. Ondersteuning door de overheid. Wat kan de overheid initiëren en faciliteren?

Durf te doen ; coachen van zelfmanagement

Durf te doen” vraagt niet om voor cliënten van betekenis te zijn maar met cliënten en daar is durf voor nodig. Grip&Glans speelt daarbij een grote rol. Glans betekent gelukkig zijn en voelen dat het leven zin heeft. Grip betekent: zelf de regie blijven voeren over de dingen die je gelukkig maken en zin geven.

Deze workshops zijn bedoeld voor professionals die vanuit hun vakmanschap samen met burgers durven te werken aan Grip&Glans. De cursus bestaat uit 3 basis- workshops en 3 onderhouds-workshops . De cursus wordt in een groep gegeven die professioneel verbonden zijn. De planning van de workshops wordt in overleg met de groep gedaan.

Wat kun je verwachten

Deze workshops zullen de nodige informatie en oefening bieden om het leven van cliënten en van jezelf kwalitatief te versterken. Tijdens de workshops wordt gewerkt vanuit de volgende visie:

waarden-volle versterking; terug naar de kern
van aanbod naar beweging; de juiste vragen stellen
organiseren van verbondenheid; de juiste ondersteuning bieden

De volgende methoden en werkwijzen zijn daarbij ondersteunend:

gedachtengoed Grip&Glans
co-creatie
waarden-volle praatplaat

Doelstellingen

Welbevinden van de cliënt centraal stellen; een Glansschijf samen kunnen maken met de cliënt
Welbevinden van jezelf centraal stellen; de eigen Glansschijf kunnen maken Zelfmanagementvaardigheden/ Grip cliënt versterken; een stappenplan samen met de cliënt kunnen maken en versterken van zijn vaardigheden: positieve mindset, initiatief nemen, investeren in sociale relaties, investeren in welzijnsbehoeften, persoonlijke effectiviteit
Zelfmanagementvaardigheden/grip versterken van jezelf; een eigen stappenplan kunnen maken en vaardigheden ontwikkelen
Waardevolle praatplaat maken om teamvisie op je rol als professional te ontwikkelen m.b.t het versterken van Grip&Glans van de cliënt

Workshop Blue Zone

Er zijn plaatsen waar mensen langer, gelukkiger en gezonder leven…Echt! Vaak liggen deze plaatsen aan de zee en daarom noemen we ze de Blue Zone. De levenswijze van deze mensen is onderzocht en 9 dingen vallen op. In een interactief programma laat je je inspireren en creëren we samen een nieuwe leefomgeving waarin we gelukkiger en gezonder kunnen leven.

Een Blue Zone is een plek waar je langer, gezonder en gelukkiger leeft, woont en werkt. Uit het onderzoek in de Blue Zones werden negen gemeenschappelijke kenmerken gevonden. De bevindingen zullen u versteld doen staan! Het geheim hoe je gezonder en gelukkiger kunt leven ligt in het creëren van de juiste omgeving.

1. Doe aan natuurlijke beweging.

De mensen uit de blauwe zones proppen zich niet vol met vitaminepreparaten, rennen geen marathons of bezoeken sportscholen. In plaats daarvan leven ze in een omgeving die hen voortdurend stimuleert om te bewegen zonder erbij na te denken. Ze doen aan tuinieren en hebben weinig mechanische hulpmiddelen voor het werk in huis en tuin.

2. Het hebben van een doel waarvoor je iedere dag je bed uit wilt komen.

De Okinawanen noemen het “Ikigai” en de mensen uit Costa Rica noemen het “plan de vida,” Dit betekent vrij vertaald datgene waar je in de ochtend voor wakker wilt worden. Het hebben van een doel kan zelfs zeven jaar extra levensverwachting opleveren.

3. De pauzeknop dagelijks indrukken.

Ook mensen in de Blue Zones ervaren stress, want dat hoort bij het leven. Overmatige stress leidt echter tot chronische ontsteking en andere ernstige leeftijdgebonden ziekten. Wat de mensen met de langste levensverwachting hebben, wat de meeste anderen niet hebben zijn dagelijkse routines om die stress af te schudden. Okinawanen neem een paar momenten per dag om aan hun voorouders te denken, Adventisten bidden, Ikarians doen overdag een dutje en in Sardinie doen ze aan een happy hour.

4. 80%-regel

“Hara Hachi Bu”, de Okinawaanse 2500-jaar oude confucianistische mantra die altijd voor de maaltijd wordt opgezegd herinnert hen eraan om te stoppen met eten als hun maag voor 80 procent vol is. De 20% tussen het niet hongerig meer zijn en een vol gevoel kan het verschil zijn tussen het verliezen van gewicht of juist dikker worden. Mensen in de blauwe zones eten hun kleinste maaltijd in de late namiddag of in de vroege avond en eten de rest van de avond niet meer.

5. Bonen

Het planten en eten van alle soorten bonen, zoals tuinbonen, zwarte bonen, sojabonen en linzen, zijn de hoeksteen van de meeste honderdjarige diëten. Vlees (meestal varkensvlees) wordt slechts gemiddeld vijf keer per maand gegeten in kleine porties.

6. Wijn

Mensen in alle blauwe zones (behalve Adventisten) drinken regelmatig, vaak dagelijks, met mate alcohol. Matige drinkers overleven niet-drinkers. De truc is om 1-2 glazen per dag te drinken en dan bij voorkeur tijdens het eten of het gezellig samenzijn met vrienden. En nee, je kunt de wijn niet opsparen voor het weekend en dan 14 drankjes nemen.

7. Geloof

Slechts vijf van de 263 honderdjarigen die zijn geïnterviewd behoorden niet tot een geloofsgemeenschap. Het maakte niet uit welk geloof werd beleden. Het bijwonen van op geloof gebaseerde diensten gedurende minimaal vier keer per maand voegt 4-14 jaar aan de levensverwachting toe.

8. Geliefden

Bijna alle honderdjarigen in de Blue Zones stellen hun familie en geliefden op de eerste plaats. Ouders en grootouders worden in huis genomen of wonen in de buurt van de woning. (Het blijkt ook de ziekte-en sterftecijfers van kinderen in het huis te verlagen). Ze zijn trouw aan een levenspartner en zetten zich in voor de relatie (dit kan oplopen tot een 3 jaar hogere levensverwachting) en ze investeren tijd en liefde in hun kinderen (Zodat ze een grotere kans hebben om zelf zorg te ontvangen als ze dat later nodig hebben). Ook gaan mensen niet met pensioen, maar blijven naar vermogen actief tot het einde van hun leven.

9. De juiste omgeving

De langstlevende mensen kozen, of zijn geboren in sociale kringen die gezond gedrag vertonen. Okinawanen creëren “moais”groepen van vijf vrienden die zich voor het leven aan elkaar verbinden en elkaar levenslang ondersteunen. Uit onderzoek blijkt dat roken, overgewicht, geluk en zelfs eenzaamheid besmettelijk zijn. Het blijkt dat de mensen uit de blauwe zones leven in sociaal gunstige netwerken die gezond gedrag bevorderen.

Zie ook

Zelfmanagementcarroussel

Ontdek hoe je zelfmanagement en eigen regie kunt versterken. Het is wetenschappelijk bewezen dat regie over eigen leven ook als je ouder wordt van grote invloed is op gelukkig ouder worden. Hoe zorg jij dat je cliënt eigen regie kan houden? Welke visie heeft de organisatie op het coachen van zelfmanagement? Wil je samen met je cliënten leren in het living lab over zelfmanagement? Kies als team of organisatie de route die bij jullie past.

Programma’s Zelfmanagementcarroussel

programma Z(elf)M(agagement) check: inzicht in coachvaardigheden professional t.a.v. het versterken van zelfmanagement
programma Durf te doen: Deze workshops zijn bedoeld voor professionals die vanuit hun vakmanschap samen met burgers durven te werken aan hun Grip&Glans
programma: Living Lab eigen regie en zelfmanagement vergroten met professionals, senioren en studenten (samen leren).
inspiratiecafé zelfmanagement en eigen regie versterken voor professionals.
individuele coaching